Celem leczenia kanałowego jest wyeliminowanie z zęba zakażenia (bakterii), które jest przyczyną bólu zęba w momencie rozpoczynania leczenia lub bólu mogącego wystąpić w przyszłości, oraz zachowanie własnego zęba przed jego utratą i umożliwienie jego odbudowy. Oznacza to, że leczenie kanałowe nie jest jedynym leczeniem potrzebnym do pełnego wyleczenia lecz jest pierwszym krokiem do utrzymania własnego uzębienia w przypadku wystąpienia stanu zapalnego. Ponieważ zęby wymagające leczenia kanałowego często są mocno zniszczone, po udanym leczeniu kanałowym potrzebne jest szczelne odbudowanie zęba, które zapobiegnie ponownemu wniknięciu bakterii do zęba. Ponadto, zęby martwe, leczone kanałowo są dużo słabsze niż zęby żywe, tak samo jak suche gałęzie drzew łamią się łatwiej niż zielone. Dlatego aby zapewnić długotrwały efekt leczenia, wskazane jest wykonanie nakładu lub korony protetycznej w celu zabezpieczenia zęba przed złamaniem.
Warunkiem powodzenia leczenia kanałowego jest sterylna dezynfekcja zakażonego zęba, dlatego w trakcie leczenia niezbędna jest izolacja leczonego zęba od jamy ustnej za pomocą koferdamu.
Czasami istnieje możliwość odroczenia leczenia kanałowego w przypadku bardzo głębokiej próchnicy. W takim wypadku pozostawia się w zębie resztkę próchnicy kontaktującej z nerwem i zakłada na okres trzech miesięcy opatrunek tymczasowy mający za zadanie zatrzymać postęp pozostawionej próchnicy i wyleczyć stan zapalny w miazdze.
Istnieją także wskazania do leczenia kanałowego pomimo braku bólu, czy innych objawów stanu zapalnego. W przypadku konieczności oszlifowania zębów pod koronę protetyczną lub most, lekarz może zdecydować o uprzednim leczeniu kanałowym jeżeli istnieje ryzyko przegrzania miazgi zęba w trakcie szlifowania. Takie przegrzanie skutkowałoby nieodwracalnym zapaleniem i koniecznością leczenia kanałowego po założeniu koron, co wymagałoby zdjęcia i zniszczenia świeżo wykonanych uzupełnień protetycznych.
Powtórne leczenie kanałowe (rewizja)
Rewizję leczenia kanałowego przeprowadza się w zębach leczonych wcześniej endodontycznie w przypadku:
• Nawrotu stanu zapalnego i powtórnego wystąpienia bólu/obrzęku/utworzenia ropnia, co najczęściej jest spowodowane powtórnym wniknięciem bakterii do zęba.
• W przypadku zębów nie dających dolegliwośći, gdy planujemy ich odbudowę protetyczną za pomocą koron/mostów.
Powtórne leczenie jest trudniejsze niż pierwotne, dlatego często przeprowadza się je pod mikroskopem. Ułatwia on odnalezienie, dodatkowych kanałów oraz dokładne oczyszczenie kanałów wypełnianych wcześniej. Szanse na sukces takiego leczenia są mniejsze niż w przypadku pierwszego leczenia, ale dzięki dokładnemu postępowaniu z pomocą mikroskopu często udaje się uratować leczone zęby.
Leczenie kanałowe pod mikroskopem
Czasami po leczeniu kanałowym bez użycia mikroskopu dolegliwości bólowe nie mijają lub powracają po jakimś czasie. Może to być spowodowane pominięciem któregoś z kanałów przy leczeniu, gdyż był on zbyt mały aby go dostrzec bez powiększenia. Najczęściej tyczy się to górnych szóstek, ale zdarza się także w innych zębach.
Inne przypadki w których mikroskop jest bardzo pomocny to:
• Udrażnianie zwapniałych i bardzo wąskich kanałów
• Usuwanie złamanych narzędzi z kanałów
• Zaopatrzenie perforacji korzenia
• Wykrywanie pęknięć i złamań w obrębie zęba
• Mikrochirurgia endodontyczna
Pod względem postępowania terapeutycznego leczenie kanałowe w mikroskopie nie różni się bardzo od standardowego leczenia. Z punktu widzenia lekarza wymaga jednak profesjonalnego przeszkolenia, dużo doświadczenia, niezwykłej precyzji i ergonomii pracy oraz specjalnych, precyzyjnych narzędzi i materiałów, a także posiadania wykwalifikowanej asysty stomatologicznej, obeznanej w takim rodzaju leczenia. Z tego powodu oraz często z powodu użycia bardziej zaawansowanych narzędzi i materiałów, leczenie takie jest droższe niż konwencjonalne.
SPIS TREŚCI
Profilaktyka
Próchnica zębów
Ból zęba
Krwawiące, bolące dziąsła, kamień nazębny, osad
Nadwrażliwość zębów
Żółte, nieatrakcyjne zęby
Brak zębów i luki między zębami
Krzywe zęby
Michał Trochimiuk Lekarz stomatolog Warszawa, Otwock, Biała Podlaska